Cant grégorien

Cha vient éd Wikipedia
Un viu manuscrit d’cant grégorien

Ech cant grégorien ch’est ch’cant d’liturgie oficiel à chl’Église catolike dins ch’rite romain. Ech cant grégorien i vyint d’deus cants à ches Romains : ch’cant messin (qùi vyint d’ech cant galican) pi ch’cant viu-romain. Utilisè por el messe sistématikmint dusqu’au Conchile Vatican II, i resse utilisè por el messe in forme tridintinne (el messe tradicionnèle). Il est itou urilisè por ches grandes chérémonnies.

Ech cant grégorien ch’est un cant sacrè anonime, il est interprétè per un keur obin per un solisse lonmè un « cante » (d’ech viu franchoés chantre qui vut dire « canteus »).

Ech cant grégorien i sert à soutnir ch’teske liturgike in latin.

Ech No Père
cantè in cant grégorien

I doét ète cantè a cappella, ch’est-à-savoér sins acompangnmint armonnisè instrumintal, car unne armonnisacion, minme discrète, puroét modifier chl’estructure à l’musike. I n’egzisse point autchun manuscrit anchien douqu’ech cant i sroét acompangnè, moais innui seul un orgue put ète tolérè por acompangner ch’cant grégorien.

Ch’est un cant omofonne, pus préchisèmint cant monodike, qui n’put point tolérer autchunne ajonccion d’sons étrangers à s’lingne mélodike. Tous ches voés qui l’egzétchut’tte is doévtte don ète « à l’unnisson ».

Ch’est unne musike esclusivmint réchitative qui prind sn’originne dins ch’teske sacrè pi qui favorise l’intériorisacion pi l’conscyinche d’ches paroles cantèes. Ses formes musikales is sont fort varièes per oposicion à l’cadinche rédjulière à ches musikes d’echl’Ernaiçanche. Avuc ech cant grégorien, ch’est ch’teske qu’est ch’pus important, l’musike a vyint conme un ornmint por ech teske.

Dins ch’cant-lo, ch’ritme i n’est point prédéfini moais i vyint don d’ech teske latin, ch’est ches acchintuacions à ch’teske latin qui font ch’ritme.

Ech cant grégorien ch’est unne sintèse d’ches viules tradicions uropéyinnes. Per egzimpe, ches poésies in viu latin, ches cants romano-francs, ches cants d’sinagogue, ches cants bizantins etc. is ont tertous ‘tè sintétisè pi intégrès per ech cant grégorien. Ech cant grégorien ch’est itou ch’fondmint d’tertoute el musike occhidintale, autant rligieuse eq profanne.